نوع مقاله : مقاله پژوهشی
چکیده
هدف: حسابداری دادگاهی، دیدگاهی جامع‌نگر نسبت به کشف تقلب است که شامل پیگیری از تقلب و تجزیه‌وتحلیل کنترل-های ضد تقلب و همچنین جمع‌آوری اطلاعات غیرمالی می‌شود. این پژوهش به بررسی الگوی کیفیت اظهارنظر حسابداران دادگاهی می‌پردازد.
روش: پژوهش حاضر از حیث هدف پژوهش کاربردی و از حیث روش، کیفی با رویکرد نظریه داده بنیاد بود. بر اساس نمونه‌گیری هدفمند در سال 1402، 22 نفر از صاحب‌نظران(قضات و وکلا، خبرگان حرفه و اساتید حسابداری و مرتبط با دادگاه)، مورد مصاحبه قرار گرفتند. مصاحبه‌های انجام‌شده در نرم‌افزار ATLAS.TI کدگذاری شدند. برای تائید نتایج به دست آمده بر اساس سه سویه سازی، داده‌ها مورد ارزیابی و تحلیل روایی قرار گرفتند.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش در پنج مقوله شرایط علی (ویژگی‌های فنی حسابداری، ویژگی‌های تخصصی حسابدار، ویژگی‌های شخصیتی حسابدار ازنظر شغل حسابداری و انگیزه فردی ورود به حرفه حسابداری دادگاهی)، مداخله گر (شرایط طرفین پرونده، عوامل محیطی و عوامل هویت حرفه‌ای)، راهبرد (افزایش استقلال حسابداران، تقویت نظارت، ارتقاء اخلاق حرفه‌ای، بهبود تعاملات و آموزش) و پیامدها (بروز عدالت اجتماعی، بهبود کیفیت گزارشگری، تقویت کنترل‌های مالی، بهبود رویه اجرایی فناورانه) و زمینه‌ای (روند حسابداری قابل‌اعتماد، بازرسی و تقلب، بعد سیاسی و بعد فرهنگی) به تفکیک مشخص شدند. یک مدل در 6 مقوله، 20 کد محوری بر اساس 122 کد باز شناسایی شد.
نتیجه‌گیری: درنهایت، اگر کیفیت اظهارنظر حسابداران دادگاهی به اندازه کافی بالا نباشد، این می‌تواند به اطاله دادرسی در پرونده‌ها، اشتباهات در تصمیمات دادگاهی، و حتی تضعیف اعتماد عمومی به قوه قضاییه منجر شود. بنابراین، توسعه و اجرای استانداردهای سختگیرانه و ارتقاء مکانیسم‌های نظارتی می‌تواند در بهبود کیفیت اظهارنظر حسابداران دادگاهی و بهبود عملکرد قوه قضاییه مؤثر باشد.
دانش افزایی: مدل پیشنهادی به دانش افزایی در حوزه دقت و اعتبار گزارشات مالی کمک می‌کند و باعث افزایش اعتماد به تصمیمات قضایی و حل بهتر پرونده‌های مالی پیچیده می‌شود. همچنین موجب بهبود استانداردهای حسابرسی قضایی می‌گردد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
)