چکیده
هدف: ارائه مدل حسابرسی عملکرد در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران هدف اصلی پژوهش حاضر می باشد.
روش:پژوهش حاضر از نظر هدف، بنیادی- کاربردی و از لحاظ نحوه اجراتوصیفی و تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش را حسابرسان سازمان حسابرسی، حسابرسان دیوان محاسبات و حسابرسان ، حسابداران و مدیران مالی وزارت بهداشت و درمان ایران تشکیل می‌دهد، که 200نفر به عنوان نمونه و از بین آنها 10 نفر خبره که سابقه کار در این وزارتخانه را داشته‌اند، انتخاب شده‌اند. روایی و پایایی پرسشنامه با استفاده از روایی همگرا و ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی مورد تأیید قرار گرفت. برای تجزیه تحلیل دادهها از نرم افزارMAXQDA و معادلات ساختاری استفاده شد.
یافتهها:براساس نتایج تحلیل کیفی تعداد5 بعد ،14 مؤلفه و 37 شاخص مدل حسابرسی عملکرد شناسایی شد. برای شناسایی شاخصهای نهایی از روش دلفی-فازی و تحلیل عاملی تأییدی استفاده شده است. نهایتاً 34 شاخص نهایی شناسایی گردید.
نتیجه گیری: براساس نتایج تحلیل کیفی طبق نظر خبرگان شاخصهای شماره 29، 33 و 36 حذف شدند. نتایج تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم حاکی از آن است که عامل شناسایی و معرفی مقیاسهای ارزیابی، تأمین نیروی انسانی متخصص، فرهنگ سازی، زیر ساختها، بهبود عملکرد به عنوان عوامل مؤثر بر ارایه الگویحسابرسی عملکرد در وزارت بهداشت می باشند.
دانش افزایی: شناخت شاخصهای حسابرسی عملکرد از نیازمندیهای اساسی استقرار حسابرسی عملکرد میباشد. الگوی حاصل از تجزیه و تحلیل داده های پژوهش حاضر میتواند در استقرار آن درنهادهای بخش عمومی مورد استفاده قرار گیرد.
اسدی، غلامحسین؛ طاوسی، محمدرضا ؛ طاوسی، سمانه،(1391)، حسابرسی عملیاتی و اهمیت تعیین معیار، فصلنامه حسابرس،14 (60): 58-70.
اعتباریان، اکبر؛ عمادزاده، مصطفی ؛ روحانی، علی، (1393)، رابطه حسابرسی عملکرد با کاهش فساد اداری از طریق افزایش شفافیت، بهبود پاسخگویی و ارتقای اعتماد، فصلنامه دانش حسابرسی، 5(55): 5-30.
اسگندری، کریم؛ کردبچه، شیما، (1395)، تبیین نیاز به استانداردهای حسابرسی عملکرد مدیریت در دستگاه‌های اجرایی،دو ماهنامه مطالعات کاربردی در علوم مدیریت و توسعه،1(1):1-9.
باباجانی، جعفر، (1388)،حسابداری و مسئولیت پاسخگویی در بخش عمومی. مجموعه مقالات، چاپ اول، تهران: انتشارات ترمه.
باباجانی، جعفر؛ بولو، قاسم؛ محمدرضا خانی، وحید، (1399)، طراحی الگوی قابلیتهای حسابرسی داخلی در نهادهای بخش عمومی ایران. فصلنامه دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 9(34):127-143.
باباجانی، جعفر؛ قربانی زاده، وجه اله ؛ایمان زاده ، پیمان، (1398)، الگویی برای استقرار نظام حسابرسی عملکرد در نهادهای بخش عمومی ایران،دانش حسابرسی،19(76):39-58.
بهبهانی نیا، پریسا سادات، (1396)، سیر تحقیقات حسابداری بخش عمومی در ایران و جهان،پژوهش حسابداری،6(24):53-66.
حساس یگانه، یحیی، (1388)، فلسفه حسابرسی، چاپ اول، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
حساس یگانه، یحیی، (1383)، چالشهای حسابرسی عملیاتی، حسابدار،18(161): 66-69.
دیوان محاسبات کشور، (1390). راهنمای حسابرسی عملکرد، مصوب کمیته اجرایی حسابرسی عملکرد.
فاطمی، محبوبه، (1390)، حسابداری تعهدی و بودجه بندی عملیاتی در بخش عمومی، مجله حسابرس،4(55):1-9.
فاوچی، هادی، (1388)،رهنمودهای اجرای استانداردهای حسابرسی عملکرد، ناشر دیوان محاسبات کشور، مرکز آموزش و بهسازی.چاپ اول.
فاوچی، هادی، (1384)، مروری بر ویژگی‌ها و ساختار گزارشات حسابرسیعملکرد،دانش حسابرسی، 15(24):1-14.
فتاحی، سیروس؛ خشنود، ابراهیم؛ قلی پور، ایرج، (1394)، بررسی تأثیر اجرای حسابرسیعملکرد بر ارتقاء بهرهوری بخشهای دولتی ایران (مورد مطالعه در دیوان محاسبات کشور)،دانش حسابرسی، 15(61):107-134.
فرزاد، محبوبه؛ قاسمی، محمد؛ عرب اول، مهرداد؛ رمضانی ،عباسعلی، (1393)، موانع استقرار بودجه ریزی عملیاتی در دستگاه های اجرایی سیستان و بلوچستان،دانشگاه علوم پزشکی زابل (رستمینه)،60 (44): 2-53.
کامیابی، یحیی؛ ملکیان، اسفندیار ؛ خانلاری ،جواد، (1397)، تبیین مؤلفه‌های حسابرسی عملکرد دربخش عمومی ایران با تأکید بر عملکرد زیست‌محیطی و اجتماعی، دانش حسابرسی، 18(71):57-76.
کردستانی، غلامرضا ؛ رحیمیان، نظامالدین؛ شهرابی، شاهرخ، (1388)، شناسایی موانع گذار به حسابداری تعهدی در بخش عمومی (بر پایه مطالعات هیات استانداردهای بینالمللی حسابداری بخش عمومی)، فصلنامه دانش حسابرسی،4(65): 47-75.
لطیفی، سمیه؛ راحلی، حسین؛ یادآور،حسین؛ سعدی، حشمت اله؛ شهرستانی، سید علی، (1397)، شناسایی و تبیین مراحل اجرایی توسعه کشاورزی حفاظتی در ایران با رویکرد دلفی فازی،مهندسی بیوسیستم ایران، 49(1):107-120.
محمدی، جمال، (1393)، عوامل مؤثر بر بهبود گزارش حسابرسی عملکرد، مجله حسابرس، 2(71): 110-116.
مصطفایی، بابک؛ علوی متین؛ یعقوب، (۱۳۹۵)، بررسی تأثیر استقرار حسابداری تعهدی بر بهبود عملکرد تصمیم‌گیری مدیران و رؤسای ادارات (مطالعه موردی: دانشگاه تبریز)، ششمین کنفرانس ملی مدیریت، اقتصاد و حسابداری، تبریز، دانشگاه فنی و حرفه ای استان آذربایجان شرقی - سازمان مدیریت صنعتی تبریز، 1-12.
مهدوی خو، مهدی ؛ میرزایی ازندریانی، سعید، (1388)، مروری جامع بر حسابرسی عملیاتی مدیریت، دسترسی در آدرس اینترنتی: www.dmk.ir/Dorsapax/userfiles/file
وکیلی فرد، حمیدرضا؛ نظری، فرزاد، (1391)، عوامل مؤثر بر پیاده سازی نظام حسابداری تعهدی در مؤسسات تابعه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، فصلنامه حسابداری سلامت 1(1):111-125.
Asadi, Gh. Tawassi, M.R & Tawassi, S. (2012). Operational audit and the importance of benchmarking, Auditor Quarterly, 14(60): 58-70.(In Persian)
Babajani, J. (2009). Accounting and Accountability in the Public Sector. Researches, 1st Edition, Tehran: Termeh Publications.(In Persian)
Babajani, J., & Doust Jabbarian, J. (2017). A Performance Auditing Implementation Model for Institutions Of the Public Sectors in Iran, Management Accounting and Auditing Knowledge, 6(21): 143-156.(In Persian)
Babajani, J., Ghorbanizadeh, W. & Iman Zadeh, P. (2019). A Model for Establishing a Performance Audit System in Iranian Public Sector Institutions, Auditing Knowledge, 19(76): 39-58. (In Persian)
Behbahani Nia, P. S. (2017). Public Sector Accounting Research in Iran and the World, Accounting Research, 6(24): 53-66. (In Persian)
Cheng, C. H. & Lin, Y. (2002). Evaluating the best main battle tank using fuzzy decisiontheory with linguistic criteria evaluation, European journal of operational research, 142(1): 174-186.
Dietmar, W. (2018), Performance auditing in Germany concerning environmental issues, Sustainability Accounting, Management and Policy Journal, 9(1):29-42.
Esgandari, K., & Kurdbatch, Sh. (2019). Explain the need for management performance auditing standards in executable organizations, Applied Studies in Management and Development Sciences, 1(1): 1-9. (In Persian)
Etebarian, A., Emadzade, M. & Rohani A. (2014). Performance Auditing and Redusing Corruption by Improving Accountability and Promoting Trust, Auditing Knowledge, 5(55): 5-30. (In Persian)
Farzad, M.; Ghasemi, M; Arab Aval, M.; & A Ramezani (2014). The Obstacles in Implementing Operational Budgeting in the Authorities of Sistan and Baluchestan Province, 6(2): 44-53. (In Persian)
Fatemi, M. (2011). Accrual Accounting and Operational Budgeting in the Public Sector, Hesabras,4 (55): 1-9.
Fattahi, S., Khoshnood, E., & Gholipour, I. (2015). Effectiveness of Performance Audit Implementation in Improving Productivity in the Public Sector of Iran (Case Study of the Supreme Audit Court of Iran). Journal of Audit Science, 15 (61): 107-134. (In Persian)
Favchi, H. (2009). Guidelines for the implementation of performance auditing standards Publisher of the Court of Audit Training and Improvement Center. Edition 1.
Favchi, H. (2005). A Review of the Characteristics and Structures of Performance Audit Reports. Journal of Audit Science, 15 (24): 1-14. (In Persian)
Felício, T., Samagaio, A., & Rodrigues, R. (2020). Adoption of management control systems and performance in public sector organizations. . Journal of Business Research, 124 (c): 593-602.
Ferdousi, N. (2012). Challenges of Performance Audit in the Implementation Phase: Bangladesh Perspective, M. A. Thesis in Public Policy and Governance Program,Department of General and Continuing Education North South University, Bangladesh, 1-80
Gildenhuis, E.,& Roos, M. (2015). The performance audit: Are there differences in the planning approach and practices followed within the South African public sector?,Southern African Journal of Accountability and Auditing Research, 17 (1): 49-60.
Hasas Yeganeh, Y. (2009). Audit Philosophy, 1th edition, Tehran, Scientific and Cultural Publications. (In Persian)
Hasas Yeganeh, Y. (2004). Operational Audit Challenges, Accountants,18(161): 66-69(In Persian)
Hsu, P. F., & Chen, B. Y. (2007). Developing and implementing a selection model for bedding chain retail store franchisee using Delphi and fuzzy AHP. Quality & Quantity, 41(2): 275-290.
Hsu, Yu-Lung; Cheng-Haw Lee, V.B. Kreng. (2010), The application of Fuzzy Delphi Method and Fuzzy AHP in lubricant regenerative technology selection, Expert Systems with Applications, 6 (37): 419-425.
Hurteau, M., Houle, S.,& Mongiat, S. (2009). How Legitimate and Justified are Judgments in Program Evaluation?. Evaluation, 15( 3): 307-319.
Kamiabi, Y., Malekian, E., & Khanlari, M. (2018). Explaining the Components of Performance Audit in Iran's Public Sector with Emphasis on Environmental and Social Performance, Audit knowledge, 18(71): 57- 76. (In Persian)
Kordestani, GH., & Rahimian, N. A., & Shahrokh, Sh. (2016). Identify barriers to the transition to accrual accounting in the public sector(Based on studies by the Board of Standards International Public Sector Accounting), Quarterly Journal of Auditing Knowledge, 4(65): 75-47. (In Persian)
latifi, S., Raheli, H., yadavar, H., Saadi, H., &Shahrestani, S.A. (2018). Identification and explanation of executive steps of conservation agriculture development in Iran using Fuzzy Delphi Method,Iranian journal of Biosystem encineering, 49 (1): 107-120. (In Persian)
Mahdavikhoo, M., & Mirzaei, S. (2009). A Comprehensive Review on Management Performance Auditing. Available at:www.dmk.ir/Dorsapax/userfiles /file. (In Persian)
Mohammadi, J. (2014). Factors Affecting the Improvement of Performance Audit Report, Auditor Magazine,2(71):110-116. (In Persian)
Mostafaei, B., & Alavi Matin, Y. (2016). Investigating the effect of commitment accounting on improving the decision-making performance of managers and heads of departments (Case study: University of Tabriz), 6th National Conference on Management, Economics and Accounting, Tabriz, East Azerbaijan Technical and Vocational University -Tabriz Industrial Management Organization. (In Persian)
Nalewaik, A., & Mills, A. (2015). Project Performance Audit: Enhanced Protocols for Triple Bottom Line Results, (194): 134-145,28th IPMA World Congress, IPMA 2014, 29 September–1, October, Rotterdam, The Netherlands
Nath, N., Othman, R., & Laswad, F. (2020). External Performance Audit in New Zealand Public Health: a Legitimacy Perspective, Qualitative Research in Accounting& management, 17(2): 145-175.
Olaoye, F. O., & Adedeji, A. Q.(2019). Performance Audit and Public Sector Budgetary Efficiency in Southwest Nigeria. Journal of Accounting, Business and Finance Research, 5 (1): 17-22.
Prasodjo, T. (2019). Knowledge Management: Sustainable Human Resource Development in Public Sector Organizations. Jurnal Administrare: Jurnal Pemikiran Ilmiahdan Pendidikan Administrasi Perkantoran. 6( 2): 159-166.
Raaum, B., & Campbell, R. (2006). Challenges in Performance Auditing. Journal of Government Financial Management, 4(55):20-30.
Tingley, K., & Judit, L. (1984). A Goal Programming Example in Public Health Resource Allocation Management Science. (4): 251-263
Vakilifard, H., & Nazari, F. (2012). The Effective Factors on the Implementation of Accrual Accounting System in the Institutions Affiliated to the Ministry of Health and Medical Education, Journal of Health Accounting, 1(1): 111-125. (In Persian)
Waring, C., & Morgan, S. (2007). Performance Accountability and Combating Corruption, 1st Edition, Washington DC: The World Bank, Available at:http://siteresources. worldbank.org/PSGLP/Resources/PerformanceAccountabilityandCombatinCorruption.pdf. [Online] [31 May 2015].
Weihrich,D., (2018). Performance auditing in Germany concerning environmental issues. Sustainability Accounting, Management and Policy Journal, 1(9): 29-42.
Wu, C. H., &Fang, W. C. (2011). Combining the Fuzzy Analytic Hierarchy Process and the fuzzy Delphi method for developing critical competences of electronic commerce professional managers. Quality & Quantity, 45(4): 751-768
)