چکیده
هدف: هدف این پژوهش، بررسی نقش توسعه بازار سهام بر ارتقای مفاهیم حسابداری (شامل شاخص های؛ اجتناب مالیاتی، محافظه کاری حسابداری، هزینه های سیاسی، درماندگی مالی و هزینه نمایندگی) در شرکت-های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است.
روش: بدین منظور پنج فرضیه برای بررسی این موضوع تدوین و داده‌های مربوط به 140 شرکت عضو بورس اوراق بهادار برای دوره زمانی بین سالهای 1384 تا 1397 (متشکل از دو دوره بازار سرمایه شامل سالهای 1384-1390 به عنوان دوره اول و 1391-1397 به عنوان دوره دوم) مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. مدلهای رگرسیونی پژوهش با بکارگیری روش داده‌های تابلویی با رویکرد اثرات ثابت، بررسی و آزمون شد.
یافته ها: یافته ها نشان داد که در دوره دوم بازار سهام نسبت به دوره اول، به دلیل افزایش نظارت و سطح شفافیت، ایجاد مکانیزم های نظارتی نظیر کمیته حسابرسی، رشد الزامات افشا در بورس و حرکت به سمت بکارگیری بیشتر استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی، از میان شاخص‌های حسابداری، شاخص‌های هزینه سیاسی شرکت، درماندگی مالی و هزینه نمایندگی تحت تاثیر توسعه بازار سهام در دوره دوم بازار سرمایه نسبت به دوره اول کاهش یافته و تحت تاثیر، اثر کاهشی توسعه بازار سهام هستند. از سوی دیگر، نتایج موید آن است شاخص‌های اجتناب مالیاتی شرکت و محافظه‌کاری حسابداری تحت تاثیر توسعه بازار سهام در دوره دوم بازار سرمایه نسبت به دوره اول قرار نگرفتند.
نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد توسعه بازار سهام توانسته تاثیر معناداری بر شاخص های حسابداری داشته باشد و تغییرات ایجاد شده در دوره دوم بازار سهام تا حدودی موثر بوده و سبب ارتقا در مفاهیم حسابداری شده است.
دانش افزایی: با توجه به فقدان پژوهش جامع در ارتباط با تاثیر تغییرات انجام شده در بازار سهام کشور و مکانیزم های ایجاد شفافیت در دوره دوم بازار سهام نسبت به دوره اول بازار، این پژوهش به دنبال ارائه شواهدی از اثر توسعه ایجاد شده در بازار بر مفاهیم حسابداری است و تا حدودی به دنبال بررسی اثربخشی تغییرات ایجاد شده است.
)