چکیده
هدف: سود و نحوه اندازهگیری آن یکی از مهمترین عوامل تعیین کننده قیمت سهام و همچنین معیاری برای محاسبه ریسک شرکت است. هدف این پژوهش بررسی نقش تعدیلکنندگی ریسک سیستماتیک در استفاده از رویکردهای مدیریت سود جهت تاثیر بر ارزش بازار سهام میباشد.
روش: برای آزمون فرضیههای پژوهش دادههای 131 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1387 الی 1396 به شیوه دادههای تابلویی و روش دادههای اثرات ثابت مورد آزمون قرار گرفته است. در این راستا دو فرضیه تدوین و برای اندازهگیری مدیریت سود تعهدی از روش مکنیکولز و برای اندازهگیری مدیریت سود واقعی از روش رویچودهری استفاده شده است.
یافتهها: یافتههای پژوهش نشان میدهد که بین رویکرد مدیریت سود تعهدی و واقعی با ارزش بازار سهام رابطه مثبت معناداری وجود دارد و شرکتها از اقلام تعهدی اختیاری و اقلام واقعی جهت تاثیر مثبت بر ارزش بازار سهام استفاده می-کنند و این موضوع ارتباطی با ریسک شرکت ندارد.
نتیجهگیری: براساس نتایج بدست آمده تاثیر متغیر ریسک سیستماتیک موجب کاهش ضریب متغیر مدیریت سود تعهدی و واقعی در رابطه با ارزش بازار سهام شده است. به عبارت دیگر سطح ریسک سیستماتیک شرکت اثر تعدیلکنندگی بر رابطه میان رویکردهای مدیریت سود و ارزش بازار سهام نداشته است. عدم کارایی بازار سرمایه و ناتوانی سرمایهگذاران در تحلیل و تفسیر درست محتوای اطلاعات صورتهای مالی و ریسک شرکت از یکسو و توانایی و فرصتطلبی مدیران جهت دستکاری در سود و تغییر در انتظارات سرمایهگذاران موجب شده تا ریسک سیستماتیک تاثیری در انتخاب رویکردهای مدیریت سود نداشته باشد.
دانشافزایی: در این پژوهش برای نخستین بار است که نقش ریسک سیستماتیک در انتخاب رویکردهای مدیریت سود جهت تاثیر بر عملکرد و ارزش بازار سهام مورد توجه قرار گرفته است. افزون بر آن یافتههای پژوهش حاضر درصدد است دلایل عدم توجه به ریسک سیستماتیک را از منظر سرمایهگذاران و مدیران شرکتها توضیح دهد.
انصاری، عبدالمهدی، و خواجوی، حسین(1390). بررسی ارتباط هموارسازی سود با قیمت بازار سهام و نسبتهای مالی. پژوهشهای حسابداری مالی،(2): 33-49.
افلاطونی، عباس(1392).تجزیه و تحلیل آماری با EVIEWS در تحقیقات حسابداری و مدیرت مالی. چاپ اول، تهران: انتشارات ترمه.
آشتاب، علی، و حقیقت، حمید و کردستانی، غلامرضا(1397). مقایسه ابزارهای مدیریت سود در شرکتهای بحران زده و شرکتهای سالم، فصلنامه پژوهش های تجربی حسابداری، 8(30): 345- 362.
برادران حسن زاده، رسول. و محرومی،رسول(1396). تاثیر افشای ریسک بر پیشبینی قییمت سهام بهوسیله سود و ارزش شرکتها، فصلنامه راهبرد مدیریت مالی، 19: 189-209.
بولو، قاسم، و لطفی، نسیم(1393). مقایسه ارتباط ارزشی جریانهای نقدی عملیاتی، اقلام تعهدی جاری و غیرحاری عملاتی با ارتباط ارزشی رقم کلی سود، فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی، 11(44):1- 35.
تجویدی، الناز، و عامری، حسین(1397). بررسی اثر بازگشت مدیریت سود واقعی بر عملکرد عملیاتی بلندمدت در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهشهای تجربی حسابداری،(29): 23-38.
ثقفی، علی(1392). نظریههای حسابداری، چاپ اول، تهران: انتشارات ترمه.
ثقفی، علی، و بولو، قاسم(1388). هزینه حقوق صاحبان سهام و هموار سازی سود. تحقیقات حسابداری و حسابررسی،(2): 4-29.
جرجرزاده، علیرضا، و نیکبخت نصرآبادی، زهرا(1396). تاثیر اقلام تعهدی اختیاری و وجوه نقد عملیاتی بر بازده سهام در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه پژوهشهای حسابداری مالی،(31): 91-104.
حساسیگانه، یحیی، و باریری، سمانه(1396). نقش پراکندگی بازده در تفسیر ناهنجاری های اقلام تعهدی. فصلنامه علمی و پژوهشی دانش مالی تحلیل اوراق بهادار،(33): 33- 52.
رضازاده، جواد، و ظاهری، شریف(1391). اقلام تعهدی اختیاری، ریسک سیستماتیک و ناتوانی مالی شرکت. دانش حسابدرای مالی، 4: 27-40.
شمس زاده، باقر، سیف، علی اصغر، و داود آبادی فراهانی، حسن(1395). بررسی رابطه بین ویژگی های مؤسسه حسابررسی و شرکاء حسابررسی با کیفیت حسابررسی. فصلنامه علمی و پژوهشی دانش حسابداری مالی، (1): 135-156.
قائمی، محمد حسین، مرادی پور، مصطفی و کریمی، محمد.باقر(1391). تاثیر هموارسازی سود بر بازده سهام در چارچوب مدل سه غاملی فاما- فرنچ، فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی، 10(35): 93-106.
محمود آبادی، حمید، و زمانی، زینب(1395). بررسی رابطه بین رسک پذیری شرکت و عملکرد مالی آتی با تاکید بر سازوکارهای راهبری شرکتی. فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی، (19): 141- 170.
مهرانی، ساسان و اسدی،قربان و گنجی،حمیدرضا(1393). رابطه بین کیفیت سود، هموار سازی سود و ریسک سهام، فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی، 42، 117-139.
نصیری، محمد، و حسن نژاد، محمد(1397). بررسی دستکاری سود به وسیله مدیریت فعالیت های واقعی و تاثیر آن بر آگاهی و ادراک سرمایه گذاران، تحقیقات حسابدرای و حسابررسی،(39): 149-166.
نمازی، محمد و همکاران(1396). تاثیر ساختار سررسید بدهی بر مدیریت سود مبتنی بر اقلام تعهدی. بررسیهای حسابداری مالی و حسابرسی،(34): 1-30.
یعقوب نژاد، احمد، و بنی مهد، بهمن، و شکری، اعظم(1391). ارائه الگو برا یکشف سود در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، مجله حسابداری مدیریت، 25: 1-16.