چکیده
هدف: ویژگیهای ذاتی مانند ویژگیهای شخصیتی و ویژگیهای اکتسابی مانند هوش مالی مدیران میتواند رفتار و نوع تصمیمات آنان را در سازمان تحت الشعاع قرار داده و به تبع عملکرد مالی را تحت تأثیر قرار دهد. در این پژوهش، تأثیر ویژگیهای شخصیتی بر عملکرد شرکت با در نظر گرفتن اثر تعدیلگری هوش مالی مدیران بررسی شده است.
روش: ویژگیهای شخصیتی مدیران از طریق پنج مؤلفه روانرنجورگرایی، برونگرایی، پذیرابودن، سازگاری و وجدانی بودن و با استفاده از پرسشنامه استاندارد نئو و هوش مالی نیز با پرسشنامه استاندارد کیوساکی سنجیده شده است. دورۀ زمانی پژوهش، منتهی به بازۀ زمانی توزیع پرسشنامههای پژوهش، سال مالی 1396 و نمونۀ آماری شامل 291 تن از اعضای هیأت مدیرۀ شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است.
یافتهها: نتایج پژوهش با استفاده از رویکرد معادلات ساختاری بیانگر آن است که ویژگیهای روانرنجورگرایی، پذیرا بودن و وجدانی بودن دارای تأثیر مثبت و معناداری بر عملکرد شرکت بوده و تأثیر مؤلفههای برونگرایی و سازگاری بر عملکرد شرکت معنیدار نبوده است. در ضمن، اثر تعدیلگری هوش مالی بر رابطۀ بین مؤلفهها و عملکرد شرکت تأیید نگردید.
نتیجهگیری: نتایج پژوهش بیانگر آن است که صرفاً برخی خصوصیات شخصیتی مدیران بر عملکرد شرکت تأثیر دارد و در این راستا، هوش مالی توان تأثیرگذاری بر رابطۀ بین خصوصیات شخصیتی مدیران و عملکرد شرکت را ندارد.
دانشافزایی: پژوهش حاضر برای نخستین بار در ایران تأثیر ویژگی های شخصیتی مدیران را بر عملکرد شرکت بررسی کرده است. یافتههای پژوهش حاضر به توسعۀ ادبیات حوزۀ مالی رفتاری و نظریههای مربوط به آن کمک میکند.
کلیدواژهها
آقاسی، سعید.، آقاسی، احسان.، بیگلری، سحر. (1395). بررسی رابطه تحمل ریسک مالی و ویژگیهای سرمایه گذاران(هوش مالی، مهارت مدیریت مالی، ثروت) بر اساس مدل بومی شده دونالد مطالعه موردی بورس اوراق بهادار تهران. دانشمالیتحلیلاوراقبهادار، 9(31): 21-33.
ایمر، فرشید.، گرکز، منصور. (1397). بررسی نقش هیجانات خودآگاهانه( غرور و شرم) در تصمیمگیریهای اخلاقی حسابداری: مطالعه موردی دانشجویان دکتری و کارشناسی ارشد حسابداری دانشگاههای شهر گرگان. حسابداری ارزشی و رفتاری، 3(6): 165-197.
بابائیان، علیو، زندی، فیروز. (1393). نقش اجرای قرارداد روانشناختی بر فرسودگی شغلی. مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، 23(75): 97-114.
بدری، احمد.، گودرزی، ندا. (1393). مالی رفتاری، سوگیری نماگری و متغیرهای بنیادی حسابداری شواهدی از بورس اوراق بهادار تهران. مطالعاتتجربیحسابداریمالی، 11(34): 75-88.
برادران حسنزاده، رسول.، فتاحی اصل، بهرام.، ابوالحسن زاده، سودا. (1392). بررسی تأثیر تیپهای شخصیتی حسابرسان بر محتوای گزارش حسابرسی. دانشحسابداریوحسابرسیمدیریت، 2(6): 89-100.
پورزمانی، زهرا.، کریمی، علی. (1389). تأثیر مدیریت موثر ریسک و سرمایه های فکری بر سطح عملکرد شرکتها. دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، 3(6): 1-18.
حقشناس، حسن. (1387). هنجاریابی آزمون شخصیتی نئو فرم تجدیدنظرشده. روانپزشکی و روانشناسی بالینی، 4(4): 36-50.
حیدرپور، فرزانه.، رجب دری، حسین. (1396). راﺑﻄﮥ اﺧﻼق حرفهای و ویژگیهای شخصیتی سرمایهگذاران بورس اوراق بهادار. اخلاق در علوم و فناوری، 12(2): 161-164.
حیرانی، فروغ.، وکیلیفرد، حمیدرضا.، بنیمهد، بهمن.، رهنمای رودپشتی، فریدون. (1395). تأثیر شخصیت حرفهایگرا، ضداجتماعی و بیش اعتمادی حسابرسان بر قضاوت آنها در حل تعارض میان حسابرس و مدیریت. فصلنامه حسابداری مالی، 32(95): 106-143.
دارابی، رویا.، چناری بوکت، حسن.، ولیخانی، محمدجعفر. (1395). ابعاد و رویکرد های نظریه مالی رفتاری. مطالعات حسابداری و حسابرسی، 5(17): 93-116.
درگاهی، حسین.، رحمانی، حجت.، بیگدلی، زهرا.، جوادی قلعه، اسماعیل.، یوسف زاده، نگار. (1394). هوش مدیریت: یک مطالعه مروری نظاممند بر روی مدیران آزمایشگاههای بالینی. فصلنامه آزمایشگاه و تشخیص، 7(27): 11-24.
روغنی زاده، مرجان. (1395). عوامل، ویژگیهای رفتاری و تیپ شخصیتی مؤثر بر تصمیمگیری سرمایهگذار در بورس اوراق بهادار، مطالعات اقتصاد. مدیریت مالی و حسابداری، 2(3): 92-103.
سادوک، بنجامین جیمز.، سادوک، ویرجینیا آلکوت. (1382). خلاصه روان پزشکی: علوم رفتاری روان پزشکی، مترجم: پورافکاری، نصرت الله، تهران، شهر آب.
سیدجوادین، رضا. (1383). مروری جامع بر نظریههای مدیریت و سازمان، تهران، نگاه دانش.
شمس، شهاب الدین.، اسفندیاری مقدم، امیرتیمور. (1397). ارتباط رفتار تودهواری با عملکرد و ویژگیهای شرکتهای سرمایهگذاری. پژوهشهای حسابداری مالی و حسابرسی، 10(38): 47-66.
طاهری عابد، رضا.، علی نژاد ساروکلائی، مهدی.، فغانی ماکرانی، خسرو. (1397). توانایی، دانش مالی مدیران عامل و شفافیت گزارشگری مالی. دانش حسابداری مالی، 5(2): 85-110.
طبیبی، جمال الدین.، ملکی، محمدرضا.، دلگشایی، بهرام. (1395). تدوین پایان نامه، رساله، طرح پژوهشی و مقاله علمی، تهران، نشر فردوس.
قادری، کاوه.، قادری، صلاح الدین.، قادری، سامان. (1396). تأثیر عامل رفتاری اطمینان بیش از حد مدیران بر اثربخشی مدیریت ریسک. پژوهشهای حسابداری مالی و حسابرسی، 10(37): 243-272.
قربانی، بهزاد. (1395). ﺗﺄﺛﻴﺮ اﻓﺸﺎی اﺧﺘﻴﺎری اﻃﻼﻋﺎت ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻓﻜﺮی ﺑﺮ ﻋﺪم ﺗﻘﺎرن اﻃﻼﻋﺎتی. داﻧﺶ ﺣﺴﺎﺑﺪاری ﻣﺎﻟﻲ، 3(4): 173-188.
کاردان، بهزاد.، ودیعی، محمد حسین.، ذوالفقار آرانی، محمد حسین. (1396). نقش تمایلات رفتاری (احساسات و هیجانات) سرمایهگذاران در ارزشگذاری شرکت. دانش حسابداری، 8 (4): 7-35.
گروسی فرشی، میرتقی.، قاضی طباطبایی، محمود.، مهریار، امیرهوشنگ. (1380). کاربرد آزمون جدید شخصیتی نئو(Neo) و بررسی تحلیلی ویژگی ها و ساختار عاملی آن در بین دانشجویان دانشگاههای ایران. فصلنامه علوم انسانی الزهرا (س)، 11(39): 173-198.
گل ارضی، غلام رضا. (1389). تجزیه و تحلیل رفتار جمعی سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از مدل فضای حالت. پژوهشهای حسابداری مالی، 4(2): 49-60.
گودرزی، سعید.، حاجیها، زهره. (1396). رابطه ویژگیهای شخصیتی با شکلگیری قضاوت اخلاقی. اخلاق در علوم و فناوری، 12(4): 1-6.
مریجی، آلن؛ وندی ام، ین، (1390)، مقدمهای بر نظریههای اندازهگیری (روانسنجی)، مترجم: دلاور، علی، انتشارات سمت، چاپ اول.
ملانظری، مهناز.، اسماعیلی کیا، غریبه. (1393). شناسایی ویژگیهای روانشناختی اثر گذار بر مهارت حسابرسان در انجام قضاوتهای حسابرسی. بررسیهای حسابداری و حسابرسی، 21(4): 505-526.
نریمانی، مهدی.، نوروزی، ناصر.، مکاریان، سعید. (1392). بررسی نقش نهادهای میانجی نوآوری فناورانه در ایجاد رابطه مدیریت منابع انسانی و عملکرد شرکت (مورد مطالعه: پژوهشگران حوزه نانوفناوری). مدیریت نوآوری، 1(2): 1-16.